Feng en Sway zijn eind 2019 samen veganistisch geworden samen met hun twee dochters van toen 1,5 en 3,5 jaar en delen hun verhaal met Mini Vegans over veganistisch opvoeden.
Wat was voor jullie de reden om veganistisch te worden?
In November 2019 kwam de documentaire ‘Game Changers’ uit, na het zien van deze docu dachten we: laten we het een tijdje proberen. Daarna zijn we nooit meer gestopt. Eerst zijn we begonnen voor onze gezondheid, en toen is Feng zich steeds meer gaan verdiepen in veganisme. Hoe dieper hij graafde, hoe meer hij tegen kwam. Hij heeft toen de documentaire Dominion gekeken. Na het zien van deze docu was er geen weg meer terug. Het was toen een ethische keuze om veganistisch te blijven. Feng: “Het leek alsof ik altijd oogkleppen op had en nu kon ik het niet meer ontzien”. Feng heeft er vervolgens voor gezorgd dat het hele gezin veganistisch zou blijven: zijn conclusie was getrokken.
Hoe was deze stap voor de kinderen?
Onze jongste dochter weet eigenlijk niet beter, zij kreeg borstvoeding en heeft dus eigenlijk nooit dierlijke producten gekregen. Onze oudste heeft wel alles gegeten, maar ook voor haar was de omslag makkelijk. Ze heeft nooit geklaagd dat zij iets miste. “Als je eenmaal uitlegt dat deze producten echt van dieren komen, dan hebben kinderen daar vaak juist alle begrip voor. Ik probeer zoveel mogelijk te delen, tenminste wat geschikt is voor kinderen van hun leeftijd. Ik laat geen slachtvideo’s zien bijvoorbeeld. Naar mate ze ouder wordt, zou ik wel meer delen. Ik probeer situaties nu meer te omschrijven”. Doordat niet-veganisme de norm is hoeven ouders die hun kinderen niet veganistisch opvoeden dit ook niet uit te leggen, echter leren zij hun kinderen wel een tegenstrijdigheid: je moet lief zijn voor dieren, maar je kunt ze ook eten. Toen wij nog niet veganistisch waren, leerde wij onze oudste ook niet waarom we wel dierlijke producten aten.
Begrijpen de kinderen dat veel andere mensen niet veganistisch zijn?
Feng: “Ik snap zelf eigenlijk ook niet dat mensen hun kop in het zand blijven steken terwijl ze door mij direct of indirect wel bewust worden gemaakt over wat er met dieren gebeurt. De kinderen denken soms wel dat de opa’s en oma’s ook vegan zijn, omdat zij dan zelf ook vegan eten wanneer wij er zijn. Zij hebben dan de perceptie dat zij ook vegan zijn“. Maar Sway snapt ook dat verandering voor sommige mensen lastig kan zijn en legt dit de kinderen ook uit.
Hoe wordt het veganisme ervaren door de oudste dochter?
Ze heeft een sterke persoonlijkheid en is uitgesproken veganist. Laatst hadden ze het over het thema gezonde voeding op school, waarop zij in de klas zei: “dieren eten is niet gezond”. Sway: “Ze komt er heel duidelijk voor uit en legt ook aan andere uit waarom zij veganist is”. Klasgenootjes geven soms ook aan veganistisch te willen worden. Soms zijn er wel klasgenootjes die zeggen dat ze vlees of kaas lekker vinden, maar zij zit er niet mee: “ze weet dat dierlijke producten eten de norm is en dat zij de uitzondering is”
Ze houdt voet bij stuk en blijft altijd dicht bij haar zelf. Als er bijvoorbeeld geen veganistische taart op een feestje is, dan vindt ze het wel jammer maar dan zegt ze ‘oh geeft niet’ en slaat ze het netjes af. Gelukkig wordt er meestal wel gezorgd voor een alternatief gebakje, doordat wij dit vooraf met de ouders van de jarige overleggen.
Ze was laatst op een kinderfeestje en een vader had knakworstjes gehaald, toen wilde ze het niet eten omdat ze twijfelde of het vegan was. Achteraf bleken het vegetarische worstjes te zijn en inderdaad niet veganistisch. Natuurlijk met de beste bedoeling van die vader, maar zij wilt het dan niet eten en staat daar helemaal achter. Dat vinden we erg knap.
Met verjaardagsfeestjes wordt er vaak snoep met gelatine uitgedeeld, we laten de kinderen dan wel eens zien hoe het proces van slachtafval verwerkt wordt tot gelatine in snoep, zodat zij wel weet wat er in de snoepjes zit. Want snoepjes zijn natuurlijk lastig om te weerstaan, ze ruiken lekker en zien er mooi uit. Toch hebben we het idee dat steeds meer ouders er bewuster mee omgaan en snoepjes zonder gelatine kopen, ook vanwege moslimkindjes.
Het is wel eens voorgekomen dat ze het toch graag wilde proeven. “We zeiden dan, als je dit wilt eten, dan mag dat maar er zit wel varken in, we kunnen ook straks langs de winkel om snoep te halen die helemaal vegan is.” Gelukkig koos zij voor de tweede optie.
Sway: “We hebben het er ook wel eens over gehad, wat als de kinderen later geen veganist willen zijn? We kunnen hun niet weerhouden om hun eigen keuzes te maken, maar we zullen ze zo goed mogelijk informeren. Zo benaderen we het nu ook: als je het wil dan mag het, maar we leggen wel uit waarom wij het niet eten.”
Hoe gaan jullie ermee om als er vanuit school niet-vegan activiteiten worden georganiseerd?
Onze oudste is met school naar de geitenboerderij gegaan, wij hebben toen wel de school gemaild dat we het niet eens zijn met uitjes naar niet-diervriendelijke plekken. Maar we hebben haar wel mee laten gaan. Het kan ook belangrijk zijn dat ze met hun eigen ogen zien waarom wij erop tegen zijn, het werkt wellicht minder effectief om je kind hun hele leven af te schermen hiervoor. In eerste instantie stond Feng er stelliger in, maar hij is dankzij inzichten van andere vegan ouders wel van mening veranderd. En hun dochter? Zij vond het uiteindelijk vooral het leukst om met klasgenootjes met de bus een uitje te doen, en ze vond de lammetjes ook wel heel schattig. We hebben wel uitgelegd over de praktijken in de geitenhouderij. In groep 3 gaan ze naar de dierentuin, maar wij weten nu nog niet hoe we daarin staan. Dat vinden we wel erg lastig en we gaan er nog over nadenken.
Hoe is de ervaring met niet-vegan vrienden en familie?
In het begin was het vanuit opa’s en oma’s vooral bezorgdheid. Zij waren bezorgd over de gezondheid voor de kleinkinderen. Ze hebben het nu wel los gelaten: het is hun eigen keuze denken ze nu. Dus ze zeggen er nu niks meer over en eten ze vaak vegan als wij er zijn. Hetzelfde geldt voor vrienden en ander familie. Zij houden er rekening mee maar zoeken zelf het gesprek over dit onderwerp niet verder op.
Hoe is de ervaring met het consultatiebureau qua oordeel over vegan opvoeden?
Volgens Sway ligt het er heel erg aan wie je hebt, sommige zijn meer openminded dan andere. Feng: “Wij hebben wel een dietist ingeschakeld onze maaltijdschema heeft beoordeeld. Ze zei daarop als iedereen zo zou eten dan zouden er veel meer gezonde kinderen rondlopen. Dit was wel een fijne bevestiging om te zien dat ze voldoende binnenkrijgen. We doen het nu al zo lang en het gaat goed met de meiden en ze groeien goed dus we zijn nu wel zelfverzekerd daarin. Dan maakt het niet uit als er een keer iemand met een oordeel zit.”
Hoe krijgen de kinderen alle voedingsstoffen binnen?
Het is wel lastiger met kinderen, want hun voorkeur kan met de dag veranderen. Zo lusten ze soms uit het niks ineens iets niet meer. Je kunt dan wel een heel schema hebben, maar als kinderen het niet willen eten.. Qua supplementen geven we: omega-3, vitamine D, vitamin B12 en een multivitamine voor kinderen. We wisselen zoveel mogelijk af met peulvruchten en tofu en serveren volkoren producten zoals brood. Gelukkig houden beide kinderen enorm van fruit en eten ze daar voldoende van. Ze houden helaas niet van notenpasta of noten, maar dat proberen we ook wel te geven voor de goede vetten.
Feng: “Voor de kinderen ben ik nu wel veel aan het experimenteren met broodbeleg maar veel valt niet in de smaak. Het is wel een uitdaging met kinderen. Maar we zijn allang blij dat ze goed eten.”
Buiten de deur is het volgens de ouders iets meer uitdagend om goed vegan te eten. Als ze alleen met het gezin op stap zijn gaan ze wel naar vegan plekken of waar ze genoeg opties hebben. Maar als we uitgenodigd worden dan zijn de opties voor kinderen soms beperkt, dat is wel jammer. Daarom nemen we zelf vaak wat eten mee in de rugtassen, zodat we altijd iets te eten bij de hand hebben.
Sway: “Ik verwacht sowieso wel dat veganisme meer mainstream gaat worden. Het zou fijn zijn als de kinderen het meer om hun heen zien en het normaler wordt.” Feng: “Het is heel erg afhankelijk in welk deel van het land je bent. In de grotere steden staan er vaak wel vegan opties op de kaart en wanneer je meer afgelegen bent heb je nog de optie om te overleggen met de keuken. Je merkt wel dat het veganisme steeds meer aantrekt.”
Feng houdt zich meer bezig met de voeding en gezondheid van de meiden, Sway houdt zich meer bezig met de sociale en emotionele ontwikkeling van de meiden. Zij is wel bezig met de impact op de meiden en zou het fijn vinden als meer mensen geïnformeerd zijn waardoor lastige situaties minder vaak voor komen, maar ook als deze situaties ontstaan, dan leren ze hier ook wel mee om te gaan. Hun kinderen zijn beide meiden, van een niet westerse migratie achtergrond, veganist en de oudste heeft een bril, dit zou volgens de ouders wel een recept kunnen zijn voor wat extra uitdagingen tijdens hun jeugd, maar door hun dochters zelfverzekerd op te voeden en hun weerbaar te maken hopen de ouders dat ze sterk in hun schoenen zullen blijven staan!
Hun tip aan andere vegan ouders?
Als je twijfels hebt over de gezondheid, win advies in bij een specialist die kan je heel goed op weg helpen hoe je je kind wel gezond veganistisch kan opvoeden. Doe je huiswerk, en ga niet standaard op de signalen af van de algemene informatie en instanties. Veel van de adviezen zijn namelijk nog gebaseerd op verouderde kennis en wetenschap over voeding. Wordt lid van social media groepen voor vegan ouders. Daar vinden interessante discussies plaats over opvoeding en krijg je uiteenlopende standpunten mee over relevante onderwerpen. Als laatste abonneer je op Mini Vegans!