In 2020 werd Anique veganistisch en sinds april 2022 zijn ook haar man en hun drie kinderen van 9, 6 en 4 jaar veganistisch geworden, hun jongste van 1 is veganistisch vanaf de conceptie.
Wat was voor jou de reden om veganistisch te gaan leven?
Het dierenleed. Ik was er niet naar opzoek, maar ik kwam steeds vaker online iets tegen over het dierenleed in de bio-industrie. Zo kwam ik erachter dat er ook voor mij als vegetariër nog steeds dieren lijden en gedood worden. Als tiener was ik al eens een jaar vegetariër geweest. In 2015 ben ik weer vegetariër geworden en in 2020 werd ik veganistisch. Het is de beste beslissing die ik in mijn leven heb genomen en ik heb er geen dag spijt van gehad.
Jullie hele gezin is inmiddels veganistisch, maar dat was niet direct zo?
Tot de geboorte van onze jongste was ik de enige veganist in het gezin. Het duurde twee jaar voordat mijn man en de kinderen ook veganistisch werden. We hadden besloten dat zij alleen nog vegetarisch zouden eten, maar na een maand kwamen we tot de conclusie dat ze vrij eenvoudig de stap naar veganistisch konden zetten. Er zijn zoveel plantaardige alternatieven verkrijgbaar en regelmatig aten zij die ook, omdat we die al voor mij in huis hadden. Geen enkel dierlijk product meer eten vonden de oudste twee wel wennen. Ondanks dat ik hen alles vertelde over de gruwelijkheden in de veehouderij, was er in eerste instantie weerstand.
Hoe staan je kinderen er nu in?
Ja nu staan ze er helemaal achter en worden ze zelf ook boos over wat er met dieren gebeurt. Dat is wel echt een hele verandering. Ik denk dat ze gewoon tijd nodig hadden. Op een gegeven moment hebben wij die keuze voor hen gemaakt, en later zagen ze wel dat ze nog zoveel konden eten en dat het geen belemmering is. Door die knoop voor hen door te hakken en ze te laten zien dat het leuk en makkelijk is, is het voor hen ook normaal geworden. Ook zij staan nu achter de reden waarom wij veganistisch leven; we willen niet bijdragen aan het dierenleed dat plaatsvindt in de bio-industrie.
Hoe gaan vrienden, familie en andere mensen met jullie keuze om?
Soms krijg ik wel eens opmerkingen, maar dat was al zo toen ik vegetariër was. Het is niet dat familie of vrienden over onze keuze voor veganisme vervelend doen. Ik merk wel veel onbekendheid, dat ze echt niet weten wat we wel en niet kunnen eten. Dat is soms wel lastig. En heel soms krijg ik wel eens te horen dat mensen het nogal wat vinden dat wij voor onze kinderen de keuze maken om ze veganistisch op te voeden, maar ik vind het nogal wat om je kinderen dierlijke producten te geven met de wetenschap dat het slecht is voor de aarde en dus de toekomst van de kinderen. Ik ken één veganist in Friesland en dat is soms wel eenzaam. Van één van de juffen op school weet ik dat zij met haar gezin de helft van de week plantaardig eet. Gelukkig is er de vegan community op Instagram waar ik veel aan heb.
Wordt er door ouders wel rekening gehouden met jullie kinderen en veganisme?
Ja, laatst had mijn zoontje een kinderfeestje en de moeder van het kindje appte mij om te vragen wat ze hem voor lekkers kon geven. Dat is helemaal goed gekomen. Veganisme is een leefstijl, ze zijn gelukkig niet allergisch dus ik verwacht niet van ouders dat ze met de traktaties voor de hele klas rekening ermee houden. Dan zal veganisme eerst meer mainstream moeten worden.
Hoe gaan school en het consultatiebureau ermee om?
Die gaan er heel relaxed mee om, misschien ook omdat we al vier kinderen hebben, dat ze dan denken ‘die weet wel wat ze doet’. Ik ben zelf ook heel bewust met voeding, veel bewuster dan voordat ik veganistisch werd. Ik let er nu meer op dat we onze magen ook voeden in plaats van vooral vullen. School en het CB zien ook dat onze kinderen niks tekort komen.
Hoe zou je ermee omgaan als je kinderen met school bijvoorbeeld naar een dierentuin gaan?
Dat vind ik een lastige, ik weet dat nog niet. Ik denk niet dat ik ze ervan zou uitsluiten. Ik zou het wel benoemen, maar dat zou dan niet zoveel uithalen. Ik vind het lastig. Toen ik al vegan was maar de rest van het gezin nog niet zijn we ook nog een keer naar een dierentuin geweest en dat voelde voor mij niet goed. Maar ja, wat doe je eraan he? Ik denk dat dit dingen zijn die je gewoon moet ontdekken en daarbij luisteren naar wat je gevoel zegt.
Hoe zouden jullie ermee omgaan als jullie kinderen wel dierlijke producten willen eten later?
Ik heb daar eerlijk gezegd nog niet over nagedacht. Ze weten inmiddels wel wat er allemaal met dieren gebeurt. Ik zou ze wel eerst nog eens uitleggen welk leed erbij komt kijken zodat ze echt een weloverwogen keuze maken. Als ze het echt willen, dan kan ik ze niet tegenhouden. Alleen thuis blijven we dan wel veganistisch eten, want thuis bepalen wij het. Ik werk in de kinderopvang en ik vind het ook lastig dat ik de kinderen daar dierlijke producten moet geven. Alleen de kindjes met een allergie krijgen dan soja- of haver, maar de andere kindjes krijgen allemaal zuivelproducten. De ene dag kan ik daar beter mee omgaan dan de andere.
Wat vind je de grootste uitdaging van veganisme met een gezin?
Het eten buiten de deur, waar je het niet altijd zelf in de hand hebt of wanneer je er bijvoorbeeld niet bij bent op feestjes of met traktaties. In het begin lieten we de kinderen nog wel niet-veganistische traktaties eten, maar inmiddels hebben zij een voorraad vegan zakjes chips in de klas voor als een kindje jarig is en de traktatie niet veganistisch is. En het wel of niet toelaten van uitjes naar dierentuinen of kinderboerderijen uiteraard.
Welke voordelen ervaren jullie met het veganistisch opvoeden?
Ik heb niet echt het idee dat we per se gezonder zijn, maar zeker niet ongezonder. Iedereen is wel eens verkouden, het is niet alsof we dat nu nooit meer zijn. Alhoewel onze jongste veel minder vaak ziek lijkt te zijn dan zijn broers op die leeftijd. Het voelt wel beter, omdat je weet dat dierlijke producten niet goed voor je gezondheid zijn en er geen dieren voor vermoord zijn. Het grootste voordeel aan veganistisch opvoeden is dat we echt naar onze normen en waarden leven. Dat mishandeling en moord verkeerd is ongeacht wie het slachtoffer is.
Heb jij tips voor ouders die hun kinderen veganistisch (willen) opvoeden?
Wat ik zelf een praktisch hulpmiddel vind, is de Schijf for Life als houvast om gezond en gebalanceerd plantaardig te eten. Ik gebruik de gelijknamige app. Het is niet specifiek voor kinderen, maar ik gebruik het wel als richtlijn voor de kinderen om te zien waar je mee kunt variëren in een dag. Ook volg ik op Instagram accounts van plantaardig voedingsdeskundigen zodat ik weet welke voedingssupplementen zij aanraden en om nieuwe recepten te vinden. En ik denk als je nog niet vegan bent maar je wel achter de redenen staat om het te zijn, dat je gewoon de stap voor jezelf en je kind moet zetten. Het hoeft ook niet ineens voor 100% vegan, alle stappen in die richting zijn belangrijk. Bij onze kinderopvang houden ze er heel goed rekening mee dus dat hoeft geen belemmering te vormen. Zorg altijd voor iets lekkers te eten achter de hand voor de kinderen tijdens uitstapjes en sociale events. Zoek naar plantaardige versies van het lievelingseten van je kinderen en probeer het uit. Laat ze zelf ook iets veganistisch kiezen. Wie weet wordt het hun nieuwe favoriete eten.
Vanaf welke leeftijd zou jij zeggen dat je kinderen goed kunt uitleggen over veganisme?
Ik zou zeggen als ze naar school gaan. Je kunt het gedoseerd meegeven aan je kinderen en dus niet in één keer alle informatie geven. Mijn advies is om altijd eerlijk te zijn over het hoe en waarom. Kinderen zijn vaak grote dierenvrienden. Veel kinderen kijken tekenfilms waarin een dier de hoofdrol speelt zoals Peppa Big, maar weten niet dat ze even later een dode big opeten bij het avondeten of als gelatine in snoep. Ik denk dat kinderen veel meer aan informatie aankunnen dan wij denken. Bedenk ook wat jij belangrijk vindt om aan je kind mee te geven in het leven en draag dat ook uit via jouw gedrag. Dat zal de meeste indruk maken.